NGUỒN GỐC CỦA PHỞ - PHỞ BẮT ĐẦU TỪ ĐÂU

Phở từ lâu đời đã là một từ khoá về ẩm thực được nhiều thực khách từ xa tới gần lựa chọn và tìm kiếm mỗi khi đặt chân tới Hà Nội. Và không biết từ bao giờ thì Phở lại trở thành nét văn hoá ẩm thực đại diện cho dân tộc Việt Nam trên bản đồ ẩm thực Thế giới. Nhưng cho đến ngày hôm nay, vẫn có rất nhiều tranh cãi về việc phở Việt Nam thật sự có nguồn gốc từ đâu. Hãy cùng Phở Thìn 1955 tìm hiểu thêm về câu hỏi này nhé

Phở có phải là món ăn thuần Việt

Phở có lẽ là món ăn truyền thống quá nhiều sự quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của người Việt Nam. Người ta có thể ăn phở ở bất cứ khi nào dù là buổi sáng tinh sương với một bát phở nồng nàn hương vị, hay bữa trưa tiếp thêm năng lượng cho một buổi chiều làm việc đầy hiệu quả hoặc đổi món thay cho bữa tối.

Đã có nhiều các câu hỏi cũng như giả thuyết về nguồn gốc của phở Việt Nam được xuất phát từ đâu. Người thì cho nguồn gốc của phở là từ món “ngưu nhục phấn” của người Quảng Đông. Và cũng có ý kiến cho rằng phở lại giống món “ xáo trâu” của Việt Nam. Lại có giải thuyết cho rằng phở bắt nguồn từ món thịt bò hầm của Pháp pot - au- feu.

1.1. Phở có nguồn gốc từ món Ngưu nhục phấn của Trung Quốc?

Ngưu nhục phấn là món ăn của Trung Quốc. Những người theo quan điểm này cho rằng tên gọi “phở” bắt nguồn từ chữ “phấn” trong món “ngưu nhục phấn” của Trung Hoa, một món làm từ bún và thịt bò.

Thuyết này có được ghi nhận trong Việt Nam tự điển của Lê Văn Đức: “Phở: … Món ăn bằng bột gạo tráng mỏng hấp chín cắt thành sợi nấu với thịt bò (do tiếng Tàu “Ngầu-dục-phảnh” tức “Ngưu-nhục-phấn” mà ra: Ăn phở, bán phở”. Dù thuyết này có đúng thì đây cũng chỉ là nguồn gốc của tên gọi “phở” mà thôi, chứ cách làm và thành phần của phở hoàn toàn khác với ngưu nhục phấn.

Cùng với đó cách chế biến và nguyên liệu của kỹ thuật của món ăn này cũng hoàn toàn khác biệt so với món phở ở Việt Nam. Thay vì sử dụng thảo quả, hồi, quế thì phở Việt phải có nước mắm, cộng với đó là một số loại rau gia vị chỉ có ở Việt Nam như mùi tàu, rau húng,...

1.2. Phở gốc Pháp?

Đa số người theo thuyết này cho rằng “phở” là phiên âm của “feu”, viết tắt của “pot-eu-feu” tức món thịt bò hầm của Pháp. Cũng có người cho rằng vào thời Pháp thuộc, một người đầu bếp họ Huỳnh đã chế ra món phở từ món thịt bò hầm để dân Việt đi lính cho Pháp ăn đỡ ngán. Ông này mỗi sáng thường hô “Feu! Feu!” tức “Nổi lửa lên!” nên người ta lấy luôn chữ “feu” rồi phiên âm thành “phở” cho món ăn.

Món ăn pot – au – feu hay Phú Lang Sa, là món súp thịt bò hầm với nhiều loại rau củ như cà rốt, tỏi tây, củ cải… dùng kèm với bánh mì. Rõ ràng, từ nguyên liệu đến cách ăn uống, món ăn này không ăn nhập gì với món phở Việt cả về hình thức đến nội dung.

1.3. Phở có nguồn gốc từ món xáo trâu?

Đây cũng được giả thuyết được nhiều người đồng tình nhất trong 3 giả thuyết trên. Người theo thuyết này cho rằng phở bắt nguồn từ món xáo trâu rất phổ biến tại miền Bắc, với thành phần chủ yếu là bún và thịt trâu. Sau do ảnh hưởng của Pháp, người Việt thay thịt trâu bằng thịt bò và tạo ra món xáo bò.

Tuy nhiên vì thịt bò ăn không hợp với bún nên người ta đã dùng một loại bánh (sợi) khác, chính là bánh phở sau này. Có thể vì muốn phân biệt với món xáo bò nên người ta đã gọi món mới là phở bò, với “phở” là một từ thuần Việt để chỉ dạng sợi bột, đã có từ lâu đời chứ không phải phiên âm của bất kỳ từ nước ngoài nào khác.

Từ gánh phở ven đường đến món ăn tinh hoa của dân tộc Việt

Phở Việt Nam có lẽ ra đời từ giữa những năm 1910 - 1913 ở Miền Bắc. Vào những năm 1930, phở đã trở thành món ăn phổ biến của người Hà Nội. Phở Hà Nội nổi tiếng ngon hơn rất nhiều phở ở những nơi khác. Từ gánh phở đi bán rong cho đến những cửa hàng nhỏ cố định. Dù mang trong mình hình hài của truyền thống hay sự hiện đại thì những quán phở truyền thống vẫn mang trong mình những nét bình dân.

Giữa thập niên 1950, người miền Bắc di cư vào miền Trung và miền Nam và mang theo món phở. Song song với đó, các biến thể và mùi vị khác của món phở cũng xuất hiện. Ví dụ, phở tái lăn, gân, nạm, phở sốt vang, phở gà,… Thế nhưng, hương vị chính của phở vẫn là phở bò tái hay phở chín, với nước dùng trong.

Phở gánh - Lưu giữ cội nguồn của phở

Chính nhờ các gánh phở mà những quán phở truyền thống vẫn luôn giữ được bản sắc vốn có của món ăn lâu đời tại Việt Nam này. Mặc dù đôi khi giá một bát phở trong các cửa hàng truyền thống đắt hơn so với các cửa hàng hoặc các thương hiệu mới. Nhưng mọi người vẫn sẵn sàng để thưởng thức một tô phở mang hình hài truyền thống và hương vị đặc trưng riêng. Dường như những người ăn phở họ không có nhu cầu với chỗ ngồi sang trọng mà là những giá trị truyền thống trong từng bát phở.

Dù bắt nguồn từ đâu, phở vẫn luôn là một biểu tượng ẩm thực đặc trưng của người Việt Nam.